Toneel

Soms kan het zinvol zijn om je lichaam te gebruiken in relatie met de ruimte. Iets lijfelijk uitbeelden, een toneelstukje opvoeren. Dichtbij komen, zo ver mogelijk weggaan. Noem maar op.
Pogen met 'drama' middelen de communicatie te verbeteren, iets duidelijk, herkenbaar te maken.
Een voor eenieder herkenbare situatie is op 'n tafel of stoel gaan staan. Of iemand op die tafel/stoel te zetten. En de ander eronder. "Hoe voelt dat?" ....
De mens als poppetje.
Een goede aansluiting, toelating hiertoe krijgen, is hierbij wel een vereiste.

Een voorbeeldje van een poging tot instructie met lijfelijke aanwijzingen. Van een bekend duo.

De aantrekkingskracht van magneten

In mijn opinie hoort in iedere therapeutenkamer een whiteboard.
Behalve dat dit een prima bord is om te schrijven en tekenen is het ook een magneetbord.
Zogenaamde koelkastmagneten hebben vergelijkbare mogelijkheden als lego- en playmobielpoppetjes.
Of als de tekeningetjes bij illugrammen.

Smiley's

Smiley's of emoticons zijn een uitvinding van Scott Fahlman.
Hij suggereerde het gebruik van de symbolen :) en :( voor het eerst in 1982.

Inmiddels is er een rijk geschakeerd aanbod.
Het is maar helemaal de vraag of die diversiteit zinvol is voor gebruik in therapie.
Zeker bij mensen met autisme wordt het begrijpen/verstaan van de emoticon al weer snel problematisch.

link naar een emoticon-zoekmachine

link naar heel veel gratis smiley's

Baboesjka/Matroesjka

Baboesjka's of Matroeskja's.
Deze poppetjes bieden mogelijkheden doordat ze in elkaar zitten, meestal identiek zijn en altijd in grootte verschillen.

Filmpje:

Lego en Playmobil

De bekende Lego- en Playmobilpoppetjes kunnen een hulpmiddel zijn.
Op vragen van de therapeut kunnen de cliënten de poppetjes plaatsen en verschuiven als antwoord.
Het kan makkelijker zijn poppetjes te verplaatsen dan complexe gevoelens verbaal te uiten.
Ook kan het situaties voor de therapeut én de cliënten direct zichtbaar maken.

Escher's Relativity in Lego

Het is mogelijk om (elementen van) de werkwijze bij Familie-opstellingen te gebruiken.
Ook kan er een soort dialoog onstaan tussen echtelieden over hun relatie.
De therapeut kan de poppetjes tevens gebuiken als anmnestisch hulpmiddel.

Playmobil poppetjes

Op YouTube zwerven een heleboel filmpjes rond. Ook gemaakt met Lego.
Onderstaande wil ik jullie niet onthouden. Just for fun.

Werken met Illugrammen

Pluut, opleider bij de Nederlandse Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie (NVRG), illustreert zijn genogrammen met allerlei kleine tekeningen. Wanneer iemand in de familie een alcoholprobleem heeft, tekent hij er een glas of een fles bij. Hij vraagt hoeveel glazen of flessen erbij moeten staan en welke familieleden er nog meer een fles bij getekend moeten hebben. Zo kunnen vele symbolen het genogram verlevendigen en ook intergenerationele problematiek in een oogopslag duidelijk maken. Depressie kan getekend worden met tranen waarbij de therapeut kan vragen hoeveel tranen, hoe klein, hoe groot. familieleden kunnen dit zelf tekenen. Krachten kunnen ook worden getekend, net als goed kunnen voetballen, schrijven, humor enzovoort. En eigenschappen als dominant (een kroon), invoelend (een hart) goedgehumeurd (een lach). Deze genogrammen noemt hij een illugram.

Uit: Savenije, van Lawick, Reijmers, Handboek Systeemtherapie, eerste druk, tweede oplage, januari 2009
Hoofdstuk 11, blz 143




Rick Pluut, opleider ISSOOH

 Een voorbeeld van een illugram met de verklaring eronder: